De woonadressen van drie leden van het kabinet Rutte-IV zijn via de sportapp Strava te achterhalen. Met de app registreerden zij hardlooprondjes en fietsroutes waarvan er telkens minstens één bij hun eigen huis begon. Doordat de betrokken ministers en staatssecretaris hun profiel niet afschermden, was lange tijd voor iedereen te bekijken waar deze bewindslieden tot op het huis precies woonachtig zijn.
Dat blijkt uit onderzoek van deze journalist. Het gaat om de adressen van minister Micky Adriaansens, minister Hugo de Jonge en staatssecretaris Marnix van Rij. Hun woonadressen in respectievelijk Rotterdam, Blaricum en Amsterdam worden door hun profielen op de sportapp Strava geopenbaard. Zij liepen of fietsten alledrie minstens één route die begon of eindigde bij hun eigen huis en hebben die route openbaar naar Strava geüpload.
Minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens fietste op 22 december 2021 bijvoorbeeld een rondje door Blaricum, Huizen, Naarden en Bussum. Ze legde iets meer dan twintig kilometer af en deed daar exact 1 uur en 1 minuut over. Ze begon en eindigde haar fietstocht bij een woning in Blaricum: niet geheel toevallig de woning van Adriaansens zelf. De route die Adriaansens heeft afgelegd, inclusief het start- en eindpunt, zijn voor iedereen online te bekijken. Zo is dus gemakkelijk te achterhalen waar Adriaansens woonachtig is.
Een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken stelt dat de minister de app eenmalig heeft gebruikt voor een 24-uursfietsactie voor 3FM Serious Request. “Samen met collega’s van TwynstraGudde, mijn toenmalige werkgever, zamelden we geld in om Zuid-Amerikaanse regenwouden te beschermen en herstellen,” laat de minister via haar woordvoerder weten. “Ik was op dat moment nog niet beëdigd als minister en heb er niet bij stilgestaan dat mijn gegevens voor anderen zichtbaar zouden worden.” Het profiel van de minister op de sportapp is inmiddels verwijderd.
Ook bij minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge, waarvan bekend is dat hij regelmatig de hardloopschoenen aantrekt of de fiets pakt, kan achterhaald worden waar hij exact woont. Alhoewel De Jonge ervoor gezorgd heeft dat zijn huis in Rotterdam op de meeste van de routes die hij aflegt niet zichtbaar is, is dat in één geval niet helemaal gelukt. De route die hij op 11 mei 2018 loopt begint precies voor zijn voordeur. Toevallig liep hij dat rondje met zijn vrouw Mireille en zijn zoon Ismaël. Het drietal plaatste er op de sportapp nog een alleraardigste foto bij. Ze doen er met z’n drietjes 28 minuten over.
“Minister Hugo de Jonge gebruikt de sportapp Strava al geruime tijd en zijn profiel is inderdaad openbaar,” zegt een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken. “Het zou zeer kwalijk zijn als er mensen zijn die doormiddel van het raadplegen van Strava informatie vergaren, waar ze hele andere intenties mee hebben.” Desalniettemin is het voor De Jonge geen reden om de betreffende route te verwijderen of zijn profiel op privé te zetten. De betreffende route is nog steeds zichtbaar op zijn openbare profielpagina.
Op 5 juni 2021 fietst staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst Marnix van Rij in 46 minuten en 48 seconden een rondje om Ouderkerk aan de Amstel, een dorp ten zuiden van onze hoofdstad. Die route begint en eindigt bij een appartementencomplex in Amsterdam. En laat dat nou net het appartementencomplex zijn waar Van Rij met zijn gezin woont. Het naar Strava geüploade kaartje laat wat de woning van Van Rij betreft weinig aan de verbeelding over.
“De betreffende activiteiten op Strava zijn van vóór de beëdiging van Van Rij als bewindspersoon,” zegt een woordvoerder van het ministerie van Financiën. “De staatssecretaris was zich niet bewust dat deze informatie online voor iedereen zichtbaar was. De staatssecretaris heeft meteen naar de instellingen van zijn Strava-account gekeken en alles wegende heeft de staatssecretaris besloten zijn account af te sluiten zodat de informatie niet langer vindbaar is.”
Op 5 juni 2021 fietst staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst Marnix van Rij een rondje om Ouderkerk aan de Amstel. Een dorp ten zuiden van onze hoofdstad. Die route begint en eindigt bij een appartementencomplex in Amsterdam. En laat dat nou net het appartementencomplex zijn waar Van Rij met zijn gezin woont.
Hoogleraar Internetveiligheid aan de Universiteit Twente Aiko Pras erkent dat dit een potentieel veiligheidsprobleem is. “Vanuit een puur persoonlijk veiligheidsrisico is het beter dat politici hun adres afschermen,” zegt Pras. “Er is een gebrek aan bewustzijn bij politici voor de keerzijde van het internet. Men ziet vaak alleen de door de fabrikant geschetste gebruikersvoordelen en niet de mogelijke problemen. Alleen als bewindslieden beter de keerzijde van ICT leren begrijpen, kunnen risico’s zoals deze voorkomen worden.”
Daar kan hoogleraar Veiligheid en Recht aan de Universiteit Leiden Erwin Muller zich in vinden. “Ik zou het goed vinden als ministers en staatssecretarissen, maar ook Kamerleden, zich bewust zijn van het feit dat met het gebruik van zo’n app bepaalde persoonlijke gegevens openbaar kunnen worden gemaakt,” zegt Muller. “Ze moeten echt opletten op welke gegevens ze zelf openbaar maken. Het is een groot goed dat we in Nederland politici in het wild kunnen tegenkomen, maar als er een reële dreiging is zoals bij minister De Jonge het geval is, moet je echt waakzaam zijn.”
Volgens Muller hebben de veiligheidsdiensten hier ook een aandeel in. “De politie en de inlichtingendiensten zouden moeten weten dat dit soort apps er zijn en welke risico’s daaraan verbonden zijn. Zij moeten de betrokken bewindslieden daar dan ook goed over informeren,” zegt de hoogleraar. “Als de bewindslieden niet willen dat hun adres openbaar is en als dat ook vanuit een beveiligingsperspectief niet wenselijk wordt gevonden, scherm het dan af.”
Naast de drie bewindslieden hebben ook minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher, minister van Defensie Kajsa Ollongren, staatssecretaris van Defensie Christophe van der Maat en staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Eric van der Burg een eigen account op de sportapp. De profielen van deze vier bewindslieden zijn echter wel afgeschermd of bevatten geen tot hun woonadres herleidbare activiteiten.
